Bạch Đế Thành Tối Cao Lâu
Nguyên tác: Đỗ Phủ
白帝城最高樓
杜甫
城尖徑昃旌旆愁，
獨立縹緲之飛樓。
峽坼雲霾龍虎臥，
江清日抱黿鼉遊。
扶桑西枝對斷石，
弱水東影隨長流。
杖藜歎世者誰子，
泣血迸空回白頭。
Bạch Đế Thành Tối Cao Lâu
Đỗ Phủ
Thành tiêm kính trắc tinh bái sầu,
Độc lập phiêu miểu chi phi lâu.
Giáp sách vân mai long hổ ngoạ,
Giang thanh nhật bão ngoan đà du.
Phù tang tây chi đối đoạn thạch,
Nhược thuỷ đông ảnh tuỳ trường lưu.
Trượng lê thán thế giả thuỳ tử,
Khấp huyết bính không hồi bạch đầu.
Chú thích: 1/ Tác giả ĐP viết bài này khoảng năm 766. Lúc đó, vì chán cảnh Thành Đô, ông cùng gia quyến rời bỏ Thảo đường, xuống thuyền tạm trú tại Quý Châu (nay trong huyện Phụng Tiết tỉnh Tứ Xuyên). 2/ Bạch Đế, tên thành trong Quỳ Châu, do Công Tôn Thuật xây và xưng đế trong thời Vương Mãng tiếm ngôi nhà Tiền Hán. 3/ Phù tang, tên một loài cây trong thần thoại, mọc ngoài biển khơi hướng đông (mặt trời mọc); nên đôi khi còn gọi người Nhật là người Phù Tang. 4/ Nhược thuỷ, là tên một dòng sông cũng trong thần thoại, phát nguyên từ phương tây.
Dịch nghĩa:
Lầu Cao Nhất Trên Thành Bạch Đế
[Chóp] thành nhọn, đường xiên, cờ quạt trông ủ rũ; đứng một mình nhìn về nơi xa xôi trên lầu lộng gió. [Cửa] kẽm mở ra, mây mù mịt, rồng cọp nằm [trong hang]; sông trong, nắng chiếu, ba ba cá sấu bơi lội. Cành cây phù tang vươn về phương tây [phất phơ] trên các tảng đá; hình ảnh [tưởng tượng của] sông Nhược theo dòng chảy về phương đông. Người chống gậy lê than đời là ai vậy, quay nhìn lại [đời mình] mà khóc ra lệ máu!
--Bản dịch của Nguyễn Minh--
Chóp nhọn, đường xiên, cờ ủ rũ
Đứng trên lầu lộng gió nhìn xa
Sông trong cá sấu ba ba
Kẽm mù mây thấp nằm đa cọp rồng
Vươn về tây phù tang phủ đá
Chảy về đông Nhược cố theo dòng
Than đời nương gậy lão ông
Bạc đầu quay lại, máu hồng lệ rơi.
--Bản dịch của Viên Thu--
Đường xiên, thành chóp rũ cờ phơi,
Lầu gió, riêng mình ngắm viễn khơi.
Kẽm rộng, mây mù rồng cọp ẩn,
Sông trong, nắng rạng sấu rùa bơi.
Phù tang trên đá, tây vươn hướng,
Nhược thủy an dòng, đông chảy xuôi.
Ai chống gậy than đời thảm vậy ?
Bạc đầu ngoảnh lại lệ hồng rơi !
Nguyên tác: Đỗ Phủ
白帝城最高樓
杜甫
城尖徑昃旌旆愁，
獨立縹緲之飛樓。
峽坼雲霾龍虎臥，
江清日抱黿鼉遊。
扶桑西枝對斷石，
弱水東影隨長流。
杖藜歎世者誰子，
泣血迸空回白頭。
Bạch Đế Thành Tối Cao Lâu
Đỗ Phủ
Thành tiêm kính trắc tinh bái sầu,
Độc lập phiêu miểu chi phi lâu.
Giáp sách vân mai long hổ ngoạ,
Giang thanh nhật bão ngoan đà du.
Phù tang tây chi đối đoạn thạch,
Nhược thuỷ đông ảnh tuỳ trường lưu.
Trượng lê thán thế giả thuỳ tử,
Khấp huyết bính không hồi bạch đầu.
Chú thích: 1/ Tác giả ĐP viết bài này khoảng năm 766. Lúc đó, vì chán cảnh Thành Đô, ông cùng gia quyến rời bỏ Thảo đường, xuống thuyền tạm trú tại Quý Châu (nay trong huyện Phụng Tiết tỉnh Tứ Xuyên). 2/ Bạch Đế, tên thành trong Quỳ Châu, do Công Tôn Thuật xây và xưng đế trong thời Vương Mãng tiếm ngôi nhà Tiền Hán. 3/ Phù tang, tên một loài cây trong thần thoại, mọc ngoài biển khơi hướng đông (mặt trời mọc); nên đôi khi còn gọi người Nhật là người Phù Tang. 4/ Nhược thuỷ, là tên một dòng sông cũng trong thần thoại, phát nguyên từ phương tây.
Dịch nghĩa:
Lầu Cao Nhất Trên Thành Bạch Đế
[Chóp] thành nhọn, đường xiên, cờ quạt trông ủ rũ; đứng một mình nhìn về nơi xa xôi trên lầu lộng gió. [Cửa] kẽm mở ra, mây mù mịt, rồng cọp nằm [trong hang]; sông trong, nắng chiếu, ba ba cá sấu bơi lội. Cành cây phù tang vươn về phương tây [phất phơ] trên các tảng đá; hình ảnh [tưởng tượng của] sông Nhược theo dòng chảy về phương đông. Người chống gậy lê than đời là ai vậy, quay nhìn lại [đời mình] mà khóc ra lệ máu!
--Bản dịch của Nguyễn Minh--
Chóp nhọn, đường xiên, cờ ủ rũ
Đứng trên lầu lộng gió nhìn xa
Sông trong cá sấu ba ba
Kẽm mù mây thấp nằm đa cọp rồng
Vươn về tây phù tang phủ đá
Chảy về đông Nhược cố theo dòng
Than đời nương gậy lão ông
Bạc đầu quay lại, máu hồng lệ rơi.
--Bản dịch của Viên Thu--
Đường xiên, thành chóp rũ cờ phơi,
Lầu gió, riêng mình ngắm viễn khơi.
Kẽm rộng, mây mù rồng cọp ẩn,
Sông trong, nắng rạng sấu rùa bơi.
Phù tang trên đá, tây vươn hướng,
Nhược thủy an dòng, đông chảy xuôi.
Ai chống gậy than đời thảm vậy ?
Bạc đầu ngoảnh lại lệ hồng rơi !