Bạch tuyết ca tống Vũ Phán quan quy kinh
Nguyên tác: Sầm Tham
七言古詩
岑參
白雪歌送武判官歸京
北風捲地白草折， 胡天八月即飛雪；
忽如一夜春風來， 千樹萬樹梨花開。
散入珠簾濕羅幕， 狐裘不煖錦衾薄。
將軍角弓不得控， 都護鐵衣冷猶著。
瀚海闌干百丈冰， 愁雲黲淡萬里凝。
中軍置酒飲歸客， 胡琴琵琶與羌笛。
紛紛暮雪下轅門， 風掣紅旗凍不翻。
輪臺東門送君去， 去時雪滿天山路；
山迴路轉不見君， 雪上空留馬行處。
Bạch tuyết ca tống Vũ Phán quan quy kinh
Bắc phong quyển địa bạch thảo chiết
Hồ thiên bát nguyệt tức phi tuyết
Hốt như nhất dạ xuân phong lai
Thiên thụ vạn thụ lê hoa khai
Tán nhập châu liêm thấp la mạc
Hồ cừu bất noãn cẩm khâm bạc
Tướng quân giác cung bất đắc khống
Đô hộ thiết y lãnh do trước
Hãn hải lan can bách trượng băng
Sầu vân ảm đạm vạn lý ngưng
Trung tâm trí tửu ẩm quy khách
Hồ cầm tỳ bà dữ Khương địch
Phân phân mộ tuyết hạ viên môn
Phong chế hồng kỳ đống bất phiên
Luân đài đông môn tống quân khứ
Khứ thời tuyết mãn Thiên Sơn lộ
Sơn hồi lộ chuyển bất kiến quân
Tuyết thượng không lưu mã hành xứ
--Dịch Nghĩa--
Bài hát Tuyết trắng đưa Vũ phán quan về kinh đô
Gió bắc cuốn đất làm cỏ trắng tàn tạ
Trời Hồ vào tháng tám tuyết bay đầy
Dường như qua một đêm gió xuân thổi về
Ngàn cây vạn cây hoa lê rộ nở
Tan tác bay vào rèm châu làm ướt bức màn là
Áo hồ cừu không đủ ấm, chăn gấm mỏng manh
Tướng quân không giương nổi chiếc cung bằng sừng
Áo sắt của đô hộ lạnh nhưng vẫn mặc
Trên biển cát, mênh mông làn băng trăm trượng
Mây buồn ảm đạm ngừng tụ ngoài vạn dặm
Trong quân bày tiệc tiễn đưa khách về
Tiếng Hồ cầm, tiếng tỳ bà lẫn với tiếng sáo Khương
Tuyết chiều tối rơi bời bời ngoài cửa trại
Gió làm cho lá cờ hồng đóng băng không lay động
Ở cửa đông Luân Đài tiễn ông về
Lúc ông đi, tuyết đầy đường Thiên Sơn
Đường núi loanh quanh không nhìn thấy ông nữa
Trên tuyết chỉ còn trơ lại dấu chân ngựa đi.
--Bản dịch của Hoa Sơn--
Cỏ tháng tám tàn theo gió bắc
Trời đất Hồ lạnh ngắt tuyết sương
Gió xuân thổi lộng đêm trường
Vạn nghìn lê trắng rộn ràng nở hoa.
Bay tan tán xuyên rèm hoa gấm
Áo hồ cừu chăn ấm mỏng manh
Giương cung thẹn với tinh anh
Lạnh xuyên giáp sắt cũng đành khoác thân.
Trên biển cát băng dài trăm trượng
Mây u buồn vướng đọng sơn khê
Tiệc đêm nay tiễn khách về
Tỳ bà réo rắt,não nề sáo Khương
Đêm nay tuyết tả tơi trại lính
Ngọn hồng kỳ đơ lạnh dưới băng
Luân Đài tiễn bạn cửa đông
Ngày anh đi tuyết ngập vùng Thiên San
Bóng anh khuất nẻo non ngàn
Chỉ còn trên tuyết ... ngựa hằn dấu chân.
-- Bản dịch của NguyễnTâmHàn--
Cỏ tàn tạ giữa heo may
Xứ Hồ tháng tám tuyết bay ngập trời
Gió Xuân chỉ một đêm thôi
Ngàn hoa lê nở khắp nơi lan tràn
Hoa bay bám ướt rèm màn
Áo cừu, chăn gấm chẳng làm ấm thân
Giương cung thiếu sức, soãi gân
Giáp y lạnh toát vẫn quanh thân mình
Ven bờ băng đá mông mênh
Mây mù ảm đạm xây thành trời xa
Tiệc chia tay đãi khách về
Tì bà, Khương sáo, tỉ tê đàn Hồ
Tuyết rơi
chiều xuống lờ mờ
Cờ hồng đóng đá cứng đơ lạnh lùng
Buổi Luân Đài tiễn bước ông
Thiên Sơn băng giá, khắp vùng tuyết sa
Đường khúc khuỷu nhận chẳng ra
Mờ mờ dấu ngựa bước qua lu dân
--Bản dịch của Nguyễn phước Hậu--
Gió bấc đất khô trắng cỏ tàn
Trời Hồ tháng tám tuyết bay sang
Dường như đêm gió xuân về lại
Ngàn vạn hoa lê nở rộn ràng
Tan tác bay khua rèm lụa ướt
Áo cừu không ấm mỏng chăn màn
Tướng không giương nổi cung sừng giác
Giáp lạnh đô quan mặc chẳng màng
Trăm trượng đóng băng mù biển cát
Mây sầu vạn dặm phủ giăng giăng
Trong quân bày tiệc đưa quan khách
Hòa điệu Hồ,Tỳ tiếng sáo Khương.
Chiều tối tuyết rơi ngoài cửa trại
Giá băng không động lá cờ hồng
Lúc đi Thiên lộ trời đầy tuyết
Tiển bạn Luân Đài phía cửa đông
Đường núi loanh quanh đâu thấy bóng
Chỉ còn dấu ngựa tuyết in không.
--Bản dịch của Nguyễn Bích Ngô và Tương Như (Nam Trân)--
Gió bấc cuộn vào cỏ rạp hết,
Xứ Hồ tháng tám đã rơi tuyết,
Bỗng như một đêm gió xuân qua,
Ngàn cây, muôn cây lê nở hoa.
Bay vào rèm châu ướt màn đũng,
Hồ cừu chưa ấm, chăn gấm mỏng.
Tướng quân cung sừng gương không nổi,
Đô hộ áo sắt lạnh không cởi.
Hãn Hải mênh mông trăm trượng băng,
Mây sầu thảm đạm muôn dặm lồng,
Trong quân đặt tiệc tiễn đưa khách,
Hồ cầm, tỳ bà cùng Khương địch
Tuyết chiều phơi phới xuống cửu viên,
Gió thốc cờ hồng phất chẳng lên,
Luân Đài tiễn anh ra khỏi cửa,
Đường núi Thiên Sơn tuyết chan chứa.
Quanh quanh chân núi mờ bóng anh,
Trên tuyết còn trơ dấu chân ngựa.
--Bản dịch của Anh Nguyên--
Bài ca ‘‘Tuyết trắng’’
tiễn phán quan họ Vũ về kinh
Gió từ bắc cuốn bụi mù,
Trời Hồ tháng Tám vù vù tuyết bay.
Gió Xuân đêm đến chốn này,
Muôn nghìn cây đã nở đầy hoa lê.
Màn là tuyết ướt đầm đề,
Áo cừu, chăn gấm chẳng hề ấm chi.
Tướng, cung dùng chẳng được gì,
Áo dù sắt lạnh thân thì vẫn mang.
Mênh mông biển cát tuyết băng,
Mây sầu vạn dặm còn dăng dăng đầy.
Trong quân, tiệc rượu tiễn bày,
Tiếng đàn tiếng sáo xa bay lưng trời.
Tuyết chiều cổng trại bời bời,
Gió lay cờ đỏ từng hồi chẳng bay.
Luân-Đài, tiễn cửa đông này,
Ông đi, tuyết đã đổ đầy Thiên-Sơn.
Đường quanh, chẳng thấy gì hơn,
Chỉ còn trên tuyết dấu chân ngựa hằn...
-- Bản dịch của Viên Thu --
Gió bắc cày tung đất, cỏ tàn,
Trời Hồ tháng tám tuyết bay lan.
Gió xuân đêm trước về thì phải,
Muôn vạn cây lê nở trắng ngàn.
Hoa nhập rèm châu,màn lụa ướt,
Áo cừu chăn gấm ấm đâu thân.
Cung sừng hổ tướng giương không nổi,
Áo giáp đô quan mặc thấm hàn.
Trăm trượng chập chùng băng biển đóng,
Ngàn trùng ảm đạm bóng mây giăng.
Trướng quân bày tiệc đưa ly khách,
Sáo Rợ , Hồ cầm quyện vấn vương.
Chiều tối tuyết rơi mờ cửa trại,
Cờ hồng băng đóng gió không lay.
Chia tay nơi cổng Luân đài ấy,
Tràn lộ Thiên sơn tuyết trắng bay.
Ngõ núi quanh co người khuất bóng,
Tuyết bồng in vó ngựa còn đây .
--Bản dịch của Nguyễn Minh--
Gió bấc thổi tiêu điều cỏ trắng
Trời Hồ đang tháng tám tuyết bay
Gió xuân bổng tựa tới đây
Một đêm lê nở hoa đầy vạn cây
Qua rèm ngọc hoa bay ướt át
Áo lông không đủ ấm, chăn đơn
Tướng không giương nổi cây cung
Giáp nhung đô hộ lạnh lùng vẫn mang
Băng biển cát mênh mông trăm trượng
Giải mây buồn vạn dặm ngừng trôi
Trong quân mở tiệc tiễn người
Đàn Hồ sáo rợ ỉ ôi tì bà
Tuyết chiều vẫn là là rơì khắp
Cờ đóng băng thẳng tắp không bay
Tiễn ông ở phía Luân Đài
Thiên sơn đường núi tuyết rơi phủ đầy
Đường quanh hết thấy ông rồi
Chỉ còn dấu ngựa in nơi tuyết dầy
--English --
Seven-character-ancient-verse
Cen Can
A SONG OF WHITE SNOW IN FAREWELL
TO FIELD-CLERK WU GOING HOME
The north wind rolls the white grasses and breaks them;
And the Eighth-month snow across the Tartar sky
Is like a spring gale, come up in the night,
Blowing open the petals of ten thousand peartrees.
It enters the pearl blinds, it wets the silk curtains;
A fur coat feels cold, a cotton mat flimsy;
Bows become rigid, can hardly be drawn
And the metal of armour congeals on the men;
The sand-sea deepens with fathomless ice,
And darkness masses its endless clouds;
But we drink to our guest bound home from camp,
And play him barbarian lutes, guitars, harps;
Till at dusk, when the drifts are crushing our tents
And our frozen red flags cannot flutter in the wind,
We watch him through Wheel-Tower Gate going eastward.
Into the snow-mounds of Heaven-Peak Road....
And then he disappears at the turn of the pass,
Leaving behind him only hoof-prints.
Nguyên tác: Sầm Tham
七言古詩
岑參
白雪歌送武判官歸京
北風捲地白草折， 胡天八月即飛雪；
忽如一夜春風來， 千樹萬樹梨花開。
散入珠簾濕羅幕， 狐裘不煖錦衾薄。
將軍角弓不得控， 都護鐵衣冷猶著。
瀚海闌干百丈冰， 愁雲黲淡萬里凝。
中軍置酒飲歸客， 胡琴琵琶與羌笛。
紛紛暮雪下轅門， 風掣紅旗凍不翻。
輪臺東門送君去， 去時雪滿天山路；
山迴路轉不見君， 雪上空留馬行處。
Bạch tuyết ca tống Vũ Phán quan quy kinh
Bắc phong quyển địa bạch thảo chiết
Hồ thiên bát nguyệt tức phi tuyết
Hốt như nhất dạ xuân phong lai
Thiên thụ vạn thụ lê hoa khai
Tán nhập châu liêm thấp la mạc
Hồ cừu bất noãn cẩm khâm bạc
Tướng quân giác cung bất đắc khống
Đô hộ thiết y lãnh do trước
Hãn hải lan can bách trượng băng
Sầu vân ảm đạm vạn lý ngưng
Trung tâm trí tửu ẩm quy khách
Hồ cầm tỳ bà dữ Khương địch
Phân phân mộ tuyết hạ viên môn
Phong chế hồng kỳ đống bất phiên
Luân đài đông môn tống quân khứ
Khứ thời tuyết mãn Thiên Sơn lộ
Sơn hồi lộ chuyển bất kiến quân
Tuyết thượng không lưu mã hành xứ
--Dịch Nghĩa--
Bài hát Tuyết trắng đưa Vũ phán quan về kinh đô
Gió bắc cuốn đất làm cỏ trắng tàn tạ
Trời Hồ vào tháng tám tuyết bay đầy
Dường như qua một đêm gió xuân thổi về
Ngàn cây vạn cây hoa lê rộ nở
Tan tác bay vào rèm châu làm ướt bức màn là
Áo hồ cừu không đủ ấm, chăn gấm mỏng manh
Tướng quân không giương nổi chiếc cung bằng sừng
Áo sắt của đô hộ lạnh nhưng vẫn mặc
Trên biển cát, mênh mông làn băng trăm trượng
Mây buồn ảm đạm ngừng tụ ngoài vạn dặm
Trong quân bày tiệc tiễn đưa khách về
Tiếng Hồ cầm, tiếng tỳ bà lẫn với tiếng sáo Khương
Tuyết chiều tối rơi bời bời ngoài cửa trại
Gió làm cho lá cờ hồng đóng băng không lay động
Ở cửa đông Luân Đài tiễn ông về
Lúc ông đi, tuyết đầy đường Thiên Sơn
Đường núi loanh quanh không nhìn thấy ông nữa
Trên tuyết chỉ còn trơ lại dấu chân ngựa đi.
--Bản dịch của Hoa Sơn--
Cỏ tháng tám tàn theo gió bắc
Trời đất Hồ lạnh ngắt tuyết sương
Gió xuân thổi lộng đêm trường
Vạn nghìn lê trắng rộn ràng nở hoa.
Bay tan tán xuyên rèm hoa gấm
Áo hồ cừu chăn ấm mỏng manh
Giương cung thẹn với tinh anh
Lạnh xuyên giáp sắt cũng đành khoác thân.
Trên biển cát băng dài trăm trượng
Mây u buồn vướng đọng sơn khê
Tiệc đêm nay tiễn khách về
Tỳ bà réo rắt,não nề sáo Khương
Đêm nay tuyết tả tơi trại lính
Ngọn hồng kỳ đơ lạnh dưới băng
Luân Đài tiễn bạn cửa đông
Ngày anh đi tuyết ngập vùng Thiên San
Bóng anh khuất nẻo non ngàn
Chỉ còn trên tuyết ... ngựa hằn dấu chân.
-- Bản dịch của NguyễnTâmHàn--
Cỏ tàn tạ giữa heo may
Xứ Hồ tháng tám tuyết bay ngập trời
Gió Xuân chỉ một đêm thôi
Ngàn hoa lê nở khắp nơi lan tràn
Hoa bay bám ướt rèm màn
Áo cừu, chăn gấm chẳng làm ấm thân
Giương cung thiếu sức, soãi gân
Giáp y lạnh toát vẫn quanh thân mình
Ven bờ băng đá mông mênh
Mây mù ảm đạm xây thành trời xa
Tiệc chia tay đãi khách về
Tì bà, Khương sáo, tỉ tê đàn Hồ
Tuyết rơi
chiều xuống lờ mờ
Cờ hồng đóng đá cứng đơ lạnh lùng
Buổi Luân Đài tiễn bước ông
Thiên Sơn băng giá, khắp vùng tuyết sa
Đường khúc khuỷu nhận chẳng ra
Mờ mờ dấu ngựa bước qua lu dân
--Bản dịch của Nguyễn phước Hậu--
Gió bấc đất khô trắng cỏ tàn
Trời Hồ tháng tám tuyết bay sang
Dường như đêm gió xuân về lại
Ngàn vạn hoa lê nở rộn ràng
Tan tác bay khua rèm lụa ướt
Áo cừu không ấm mỏng chăn màn
Tướng không giương nổi cung sừng giác
Giáp lạnh đô quan mặc chẳng màng
Trăm trượng đóng băng mù biển cát
Mây sầu vạn dặm phủ giăng giăng
Trong quân bày tiệc đưa quan khách
Hòa điệu Hồ,Tỳ tiếng sáo Khương.
Chiều tối tuyết rơi ngoài cửa trại
Giá băng không động lá cờ hồng
Lúc đi Thiên lộ trời đầy tuyết
Tiển bạn Luân Đài phía cửa đông
Đường núi loanh quanh đâu thấy bóng
Chỉ còn dấu ngựa tuyết in không.
--Bản dịch của Nguyễn Bích Ngô và Tương Như (Nam Trân)--
Gió bấc cuộn vào cỏ rạp hết,
Xứ Hồ tháng tám đã rơi tuyết,
Bỗng như một đêm gió xuân qua,
Ngàn cây, muôn cây lê nở hoa.
Bay vào rèm châu ướt màn đũng,
Hồ cừu chưa ấm, chăn gấm mỏng.
Tướng quân cung sừng gương không nổi,
Đô hộ áo sắt lạnh không cởi.
Hãn Hải mênh mông trăm trượng băng,
Mây sầu thảm đạm muôn dặm lồng,
Trong quân đặt tiệc tiễn đưa khách,
Hồ cầm, tỳ bà cùng Khương địch
Tuyết chiều phơi phới xuống cửu viên,
Gió thốc cờ hồng phất chẳng lên,
Luân Đài tiễn anh ra khỏi cửa,
Đường núi Thiên Sơn tuyết chan chứa.
Quanh quanh chân núi mờ bóng anh,
Trên tuyết còn trơ dấu chân ngựa.
--Bản dịch của Anh Nguyên--
Bài ca ‘‘Tuyết trắng’’
tiễn phán quan họ Vũ về kinh
Gió từ bắc cuốn bụi mù,
Trời Hồ tháng Tám vù vù tuyết bay.
Gió Xuân đêm đến chốn này,
Muôn nghìn cây đã nở đầy hoa lê.
Màn là tuyết ướt đầm đề,
Áo cừu, chăn gấm chẳng hề ấm chi.
Tướng, cung dùng chẳng được gì,
Áo dù sắt lạnh thân thì vẫn mang.
Mênh mông biển cát tuyết băng,
Mây sầu vạn dặm còn dăng dăng đầy.
Trong quân, tiệc rượu tiễn bày,
Tiếng đàn tiếng sáo xa bay lưng trời.
Tuyết chiều cổng trại bời bời,
Gió lay cờ đỏ từng hồi chẳng bay.
Luân-Đài, tiễn cửa đông này,
Ông đi, tuyết đã đổ đầy Thiên-Sơn.
Đường quanh, chẳng thấy gì hơn,
Chỉ còn trên tuyết dấu chân ngựa hằn...
-- Bản dịch của Viên Thu --
Gió bắc cày tung đất, cỏ tàn,
Trời Hồ tháng tám tuyết bay lan.
Gió xuân đêm trước về thì phải,
Muôn vạn cây lê nở trắng ngàn.
Hoa nhập rèm châu,màn lụa ướt,
Áo cừu chăn gấm ấm đâu thân.
Cung sừng hổ tướng giương không nổi,
Áo giáp đô quan mặc thấm hàn.
Trăm trượng chập chùng băng biển đóng,
Ngàn trùng ảm đạm bóng mây giăng.
Trướng quân bày tiệc đưa ly khách,
Sáo Rợ , Hồ cầm quyện vấn vương.
Chiều tối tuyết rơi mờ cửa trại,
Cờ hồng băng đóng gió không lay.
Chia tay nơi cổng Luân đài ấy,
Tràn lộ Thiên sơn tuyết trắng bay.
Ngõ núi quanh co người khuất bóng,
Tuyết bồng in vó ngựa còn đây .
--Bản dịch của Nguyễn Minh--
Gió bấc thổi tiêu điều cỏ trắng
Trời Hồ đang tháng tám tuyết bay
Gió xuân bổng tựa tới đây
Một đêm lê nở hoa đầy vạn cây
Qua rèm ngọc hoa bay ướt át
Áo lông không đủ ấm, chăn đơn
Tướng không giương nổi cây cung
Giáp nhung đô hộ lạnh lùng vẫn mang
Băng biển cát mênh mông trăm trượng
Giải mây buồn vạn dặm ngừng trôi
Trong quân mở tiệc tiễn người
Đàn Hồ sáo rợ ỉ ôi tì bà
Tuyết chiều vẫn là là rơì khắp
Cờ đóng băng thẳng tắp không bay
Tiễn ông ở phía Luân Đài
Thiên sơn đường núi tuyết rơi phủ đầy
Đường quanh hết thấy ông rồi
Chỉ còn dấu ngựa in nơi tuyết dầy
--English --
Seven-character-ancient-verse
Cen Can
A SONG OF WHITE SNOW IN FAREWELL
TO FIELD-CLERK WU GOING HOME
The north wind rolls the white grasses and breaks them;
And the Eighth-month snow across the Tartar sky
Is like a spring gale, come up in the night,
Blowing open the petals of ten thousand peartrees.
It enters the pearl blinds, it wets the silk curtains;
A fur coat feels cold, a cotton mat flimsy;
Bows become rigid, can hardly be drawn
And the metal of armour congeals on the men;
The sand-sea deepens with fathomless ice,
And darkness masses its endless clouds;
But we drink to our guest bound home from camp,
And play him barbarian lutes, guitars, harps;
Till at dusk, when the drifts are crushing our tents
And our frozen red flags cannot flutter in the wind,
We watch him through Wheel-Tower Gate going eastward.
Into the snow-mounds of Heaven-Peak Road....
And then he disappears at the turn of the pass,
Leaving behind him only hoof-prints.