Biện Hà Hoài Cổ nhị thủ kỳ nhị
Nguyên tác: Bì Nhật Hưu
汴河懷古
二首其二
皮日休
盡道隋亡為此河
至今千里賴通波
若無水殿龍舟事
共禹論功不較多
Biện Hà Hoài Cổ
nhị thủ kỳ nhị
Bì Nhật Hưu
Tận đạo Tùy vong vị thử hà
Chí kim thiên lý lại thông ba
Nhược vô Thủy điện Long chu sự
Cộng Vũ luận công bất giảo đa
Chú thích: 1/ Biện hà, là con sông đào, do vua Dưỡng đế nhà Tùy cho đào, để dẫn nước sông Hoàng hà vào thành phố Khai Phong, thuộc tỉnh Hà Nam. Từ đây, dẫn nước chảy về phía tây, nối vào sông Lạc, tới Lạc Dương. Dẫn nước chảy về hướng đông nam qua Hà Nam vào tỉnh An Huy, nối vào sông Hoài tại huyện Tứ. 2/ Thủy điện, tức từng thứ ba của Long chu. 3/ Long chu, là thuyền rồng vua Tùy Dưỡng đế sai đóng để dùng khánh thành sông Biện hà. Thuyền dài hai trăm trượng, cao 45 thước, gồm 4 tầng lầu. Tầng trên cùng là chính điện, từng 3 là Thủy điện thiết trí xa hoa vô cùng tốn kém, từng 2 có 120 phùng ngủ cho vua và cung tần mỹ nữ, từng dưới cho lính tráng, cung nhân, phu chèo thuyển…
--Dịch nghĩa: --
Nhớ Tích Xưa Của Sông Biện
Nghe nói nhà Tùy bị diệt vong vì con sông này.
Cho tới nay, sóng nước xuôi chảy trên cả ngàn dặm đường sông.
Nếu không có cái vụ thuyền rồng, cung điện nổi [tốn kém quá nhiều công quỹ].
Thì so với họ Vũ [nhà Hạ], công lao trị thủy [của nhà Tùy] đâu có thua kém gì.
--Bản dịch của Nguyễn Minh--
Vì sông này nhà Tùy mất thảm
Cho tới nay ngàn dặm lưu thông
Nếu không hoang phí thuyền rồng
Họ Vũ nhà Hạ luận công cũng bằng
--Bản dịch của Nguyễn phước Hậu--
Nghe đồn Tùy diệt bởi sông này.
Nước chảy thông ngàn dặm đến nay
Nếu chẳng thuyền rồng cung điện nổi
So công Vũ có nhiều hơn ai.
--Bản dịch của Viên Thu--
Nghe nhà Tùy đổ bởi sông nầy,
Ngàn dặm dòng xuôi chảy tới nay.
Cung nổi, thuyền rồng mà chẳng phí,
Luận công trị thủy, Vũ như Tùy.
Nguyên tác: Bì Nhật Hưu
汴河懷古
二首其二
皮日休
盡道隋亡為此河
至今千里賴通波
若無水殿龍舟事
共禹論功不較多
Biện Hà Hoài Cổ
nhị thủ kỳ nhị
Bì Nhật Hưu
Tận đạo Tùy vong vị thử hà
Chí kim thiên lý lại thông ba
Nhược vô Thủy điện Long chu sự
Cộng Vũ luận công bất giảo đa
Chú thích: 1/ Biện hà, là con sông đào, do vua Dưỡng đế nhà Tùy cho đào, để dẫn nước sông Hoàng hà vào thành phố Khai Phong, thuộc tỉnh Hà Nam. Từ đây, dẫn nước chảy về phía tây, nối vào sông Lạc, tới Lạc Dương. Dẫn nước chảy về hướng đông nam qua Hà Nam vào tỉnh An Huy, nối vào sông Hoài tại huyện Tứ. 2/ Thủy điện, tức từng thứ ba của Long chu. 3/ Long chu, là thuyền rồng vua Tùy Dưỡng đế sai đóng để dùng khánh thành sông Biện hà. Thuyền dài hai trăm trượng, cao 45 thước, gồm 4 tầng lầu. Tầng trên cùng là chính điện, từng 3 là Thủy điện thiết trí xa hoa vô cùng tốn kém, từng 2 có 120 phùng ngủ cho vua và cung tần mỹ nữ, từng dưới cho lính tráng, cung nhân, phu chèo thuyển…
--Dịch nghĩa: --
Nhớ Tích Xưa Của Sông Biện
Nghe nói nhà Tùy bị diệt vong vì con sông này.
Cho tới nay, sóng nước xuôi chảy trên cả ngàn dặm đường sông.
Nếu không có cái vụ thuyền rồng, cung điện nổi [tốn kém quá nhiều công quỹ].
Thì so với họ Vũ [nhà Hạ], công lao trị thủy [của nhà Tùy] đâu có thua kém gì.
--Bản dịch của Nguyễn Minh--
Vì sông này nhà Tùy mất thảm
Cho tới nay ngàn dặm lưu thông
Nếu không hoang phí thuyền rồng
Họ Vũ nhà Hạ luận công cũng bằng
--Bản dịch của Nguyễn phước Hậu--
Nghe đồn Tùy diệt bởi sông này.
Nước chảy thông ngàn dặm đến nay
Nếu chẳng thuyền rồng cung điện nổi
So công Vũ có nhiều hơn ai.
--Bản dịch của Viên Thu--
Nghe nhà Tùy đổ bởi sông nầy,
Ngàn dặm dòng xuôi chảy tới nay.
Cung nổi, thuyền rồng mà chẳng phí,
Luận công trị thủy, Vũ như Tùy.