Biện Thủy
Nguyên tác: Hồ Tằng
汴水
胡曾
千里長河一旦開
亡隋波浪九天來
錦帆未落干戈起
惆悵龍舟更不回
Biện Thủy
Hồ Tằng
Thiên lý trường hà nhất đán khai
Vong Tùy ba lãng cửu thiên lai
Cẩm phàm vị lạc can qua khởi
Trù trướng long chu cánh bất hồi
Chú thích: 1/ Biện thủy, tức Biện Hà, là con sông đào, do vua Dưỡng đế nhà Tùy cho đào, để dẫn nước sông Hoàng hà vào thành phố Khai Phong, thuộc tỉnh Hà Nam. Từ đây, dẫn nước chảy về phía tây, nối vào sông Lạc, tới Lạc Dương. Dẫn nước chảy về hướng đông nam qua Hà Nam vào tỉnh An Huy, nối vào sông Hoài tại huyện Tứ. 2/ long chu, là thuyền rồng vua Tùy Dưỡng đế sai đóng để dùng khánh thành sông Biện hà. Thuyền dài hai trăm trượng, cao 45 thước, gồm 4 tầng lầu. Tầng trên cùng là chính điện, từng 3 là Thủy điện thiết trí xa hoa vô cùng tốn kém, từng 2 có 120 phùng ngủ cho vua và cung tần mỹ nữ, từng dưới cho lính tráng, cung nhân, phu chèo thuyển…3/ bất hồi, vua Dưỡng đế tới Giang Đô thì bị lực lượng khởi nghĩa của Vũ Văn Hóa Cập bắt, xử treo cổ chết, thuyền rồng không về kinh thành nữa.
--Dịch nghĩa: --
Dòng Sông Biện
Sông [đào] dài cả ngàn dặm, một sáng kia được khánh thành.
Nhưng sóng gió (ý nói nghĩa quân) lật đổ nhà Tùy cũng từ chín từng trời ập xuồng.
Cánh buồm may bằng gấm chưa kịp hạ xuống, thì binh biến đã nổi lên.
Thương thay [ vua bị treo cổ] thuyền rồng không còn trở về [kinh thành] nữa.
--Bản dịch của Nguyễn Minh--
Sông ngàn dặm khánh thành một sáng
Đâu ngờ ngày an táng nhà Tùy
Buồm chưa hạ, đế quyền suy
Thuyền rồng vô chủ khôn quy kinh thành
--Bản dịch của Nguyễn phước Hậu--
Một sáng khai sông ngàn dặm dài
Tùy tàn ...sóng gió tự trời mây.
Loạn lên, chưa kịp thu buồm gấm
Thuyền ngự không về, chết thảm thay.
--Bản dịch của Viên Thu--
Ngàn dặm sông dài một sáng khai,
Tùy vong tự sóng chín tầng mây.
Cánh buồm chưa cuộn đà binh biến,
Thuyền ngự không về nữa, xót thay.
Nguyên tác: Hồ Tằng
汴水
胡曾
千里長河一旦開
亡隋波浪九天來
錦帆未落干戈起
惆悵龍舟更不回
Biện Thủy
Hồ Tằng
Thiên lý trường hà nhất đán khai
Vong Tùy ba lãng cửu thiên lai
Cẩm phàm vị lạc can qua khởi
Trù trướng long chu cánh bất hồi
Chú thích: 1/ Biện thủy, tức Biện Hà, là con sông đào, do vua Dưỡng đế nhà Tùy cho đào, để dẫn nước sông Hoàng hà vào thành phố Khai Phong, thuộc tỉnh Hà Nam. Từ đây, dẫn nước chảy về phía tây, nối vào sông Lạc, tới Lạc Dương. Dẫn nước chảy về hướng đông nam qua Hà Nam vào tỉnh An Huy, nối vào sông Hoài tại huyện Tứ. 2/ long chu, là thuyền rồng vua Tùy Dưỡng đế sai đóng để dùng khánh thành sông Biện hà. Thuyền dài hai trăm trượng, cao 45 thước, gồm 4 tầng lầu. Tầng trên cùng là chính điện, từng 3 là Thủy điện thiết trí xa hoa vô cùng tốn kém, từng 2 có 120 phùng ngủ cho vua và cung tần mỹ nữ, từng dưới cho lính tráng, cung nhân, phu chèo thuyển…3/ bất hồi, vua Dưỡng đế tới Giang Đô thì bị lực lượng khởi nghĩa của Vũ Văn Hóa Cập bắt, xử treo cổ chết, thuyền rồng không về kinh thành nữa.
--Dịch nghĩa: --
Dòng Sông Biện
Sông [đào] dài cả ngàn dặm, một sáng kia được khánh thành.
Nhưng sóng gió (ý nói nghĩa quân) lật đổ nhà Tùy cũng từ chín từng trời ập xuồng.
Cánh buồm may bằng gấm chưa kịp hạ xuống, thì binh biến đã nổi lên.
Thương thay [ vua bị treo cổ] thuyền rồng không còn trở về [kinh thành] nữa.
--Bản dịch của Nguyễn Minh--
Sông ngàn dặm khánh thành một sáng
Đâu ngờ ngày an táng nhà Tùy
Buồm chưa hạ, đế quyền suy
Thuyền rồng vô chủ khôn quy kinh thành
--Bản dịch của Nguyễn phước Hậu--
Một sáng khai sông ngàn dặm dài
Tùy tàn ...sóng gió tự trời mây.
Loạn lên, chưa kịp thu buồm gấm
Thuyền ngự không về, chết thảm thay.
--Bản dịch của Viên Thu--
Ngàn dặm sông dài một sáng khai,
Tùy vong tự sóng chín tầng mây.
Cánh buồm chưa cuộn đà binh biến,
Thuyền ngự không về nữa, xót thay.