Ca Vũ
Nguyên tác: Bạch Cư Dị
歌舞
白居易
秦中歲雲暮，
大雪滿皇州。
雪中退朝者，
朱紫盡公侯。
貴有風雲興，
富無饑寒憂。
所營唯第宅，
所務在追遊。
朱輪車馬客，
紅燭歌舞樓。
歡酣促密坐，
醉暖脫重裘。
秋官為主人，
廷尉居上頭。
日中為樂飲，
夜半不能休。
豈知閿鄉獄，
中有凍死囚。
Ca Vũ
Bạch Cư Dị
Tần Trung tuế vãn mộ,
Đại tuyết mãn Hoàng châu.
Tuyết trung thoái triều giả,
Chu tử tận công hầu.
Quý hữu phong tuyết hứng,
Phú vô cơ hàn ưu.
Sở doanh duy đệ trạch,
Sở vụ tại truy du.
Chu môn xa mã khách,
Hồng chúc ca vũ lâu.
Hoan hàm xúc mật toạ,
Túy noãn thoát trùng cừu.
Thu quan vi chủ nhân,
Đình uý cư thượng đầu.
Nhật trung vi lạc ẩm,
Dạ bán bất năng hưu.
Khởi tri Văn Hương ngục,
Trung hữu đống tử tù.
Chú thích: 1/ Tác giả Bạch Cư Dị thủa thiếu thời theo gia đình chạy loạn, tạm trú nhiều nơi, nên đã chứng kiến những nỗi thống khổ của dân lành trong thời mạt Đường đầy chinh chiến. Nên khi làm quan trong triều ông không hùa theo đồng liêu hưởng lạc thú, mà còn nghiêm khắc cảnh cáo họ như trong bài này. 2/ Tần, tên nước cũ, nay trong tỉnh Thiểm Tây. 3/ Hoàng châu, ý chỉ kinh đô Trường An và vùng phụ cận. 4/ Văn Hương, tên đất, nay trong tỉnh Hà Nam.
Dịch nghĩa:
Ca Múa
Đất Tần vào lúc cuối năm,
mưa tuyết lớn đổ xuống kinh thành.
Trong tuyết có các quan tan triều trở về nhà,
[mũ áo] đỏ tía xem ra toàn là bậc công hầu.
Người quý phái thấy tuyết rơi cao hứng [làm thơ],
người lắm tiền đâu còn lo đói rét.
Họ chỉ mưu toan cho nhà cửa [cao rộng hơn],
việc làm là đua đòi rong chơi.
Cửa son đậu đầy xe ngựa của khách khứa,
nến hồng thắp sáng trên lầu ca múa.
Họ ngồi đông đúc uống rượu nghe hát.
[có kẻ] say nực quá phải cởi bớt áo ngoài.
Quan Thu là chủ nhà,
quan đình úy ngồi đầu bàn.
Vui uống [với nhau] cả ngày,
tới nửa đêm vẫn chưa chịu tan.
Há chẳng hay rằng trong ngục ở Văn Hương;
người tù [thiếu chăn ấm] đang chết cóng.
--Bản dịch của Nguyễn Minh--
Đất Tần vào cuối đông năm hết
Kinh thành trong mưa tuyết đang sa
Tan triều quan lớn về nhà
Áo bào đỏ tía xem ra công hầu.
Sang thấy tuyết rơi mau nổi hứng
Giàu lắm tiền đâu ngán cơ hàn
Nhà cao cửa rộng mưu toan
Việc làm đại khái, còn toàn rong chơi
Cửa son đậu nơi nơi xe khách
Ca múa đèn lồng thắp trên lầu
Họ ngồi uống rượu bên nhau
Có người nực quá cởi mau áo ngoài
Quan Thu là chủ nhà cầm chịch
Đình uý ngồi ngay đích đầu bàn
Cả ngày vui uống lan man
Nửa đêm vẫn chửa chịu tan ra về
Văn Hương nào có được nghe
Người tù chết cóng chỉ vì thiếu chăn!
--Bản dịch của Viên Thu--
Đất Tần đang lúc cuối năm đây,
Chốn đế kinh mưa tuyết phất dày.
Trong tuyết, quan tan triều trở gót,
Toàn công hầu đỏ, tía cân đai.
Giàu sang, gió tuyết nhìn cao hứng,
Phú quý, cơ hàn khó chuyển lay.
Rồi chỉ lo nhà cao cửa rộng,
Đua đòi lắm sự với rong chơi.
Cửa son xe ngựa khách đông vui,
Hồng nến lầu ca múa sáng ngời.
Chen chúc bên nhau ngồi hứng thú,
Say sưa nóng cởi áo lông cừu.
Chủ nhân nhà đích thị Thu quan,
Đình úy khách ngay ở chính bàn.
Cả đám nhậu non ngày thỏa thích,
Nửa đêm mà tiệc vẫn chưa tan.
Có hay chăng, ngục Văn Hương đấy,
Lạnh lẽo, tù nhân chết cóng đầy !
Nguyên tác: Bạch Cư Dị
歌舞
白居易
秦中歲雲暮，
大雪滿皇州。
雪中退朝者，
朱紫盡公侯。
貴有風雲興，
富無饑寒憂。
所營唯第宅，
所務在追遊。
朱輪車馬客，
紅燭歌舞樓。
歡酣促密坐，
醉暖脫重裘。
秋官為主人，
廷尉居上頭。
日中為樂飲，
夜半不能休。
豈知閿鄉獄，
中有凍死囚。
Ca Vũ
Bạch Cư Dị
Tần Trung tuế vãn mộ,
Đại tuyết mãn Hoàng châu.
Tuyết trung thoái triều giả,
Chu tử tận công hầu.
Quý hữu phong tuyết hứng,
Phú vô cơ hàn ưu.
Sở doanh duy đệ trạch,
Sở vụ tại truy du.
Chu môn xa mã khách,
Hồng chúc ca vũ lâu.
Hoan hàm xúc mật toạ,
Túy noãn thoát trùng cừu.
Thu quan vi chủ nhân,
Đình uý cư thượng đầu.
Nhật trung vi lạc ẩm,
Dạ bán bất năng hưu.
Khởi tri Văn Hương ngục,
Trung hữu đống tử tù.
Chú thích: 1/ Tác giả Bạch Cư Dị thủa thiếu thời theo gia đình chạy loạn, tạm trú nhiều nơi, nên đã chứng kiến những nỗi thống khổ của dân lành trong thời mạt Đường đầy chinh chiến. Nên khi làm quan trong triều ông không hùa theo đồng liêu hưởng lạc thú, mà còn nghiêm khắc cảnh cáo họ như trong bài này. 2/ Tần, tên nước cũ, nay trong tỉnh Thiểm Tây. 3/ Hoàng châu, ý chỉ kinh đô Trường An và vùng phụ cận. 4/ Văn Hương, tên đất, nay trong tỉnh Hà Nam.
Dịch nghĩa:
Ca Múa
Đất Tần vào lúc cuối năm,
mưa tuyết lớn đổ xuống kinh thành.
Trong tuyết có các quan tan triều trở về nhà,
[mũ áo] đỏ tía xem ra toàn là bậc công hầu.
Người quý phái thấy tuyết rơi cao hứng [làm thơ],
người lắm tiền đâu còn lo đói rét.
Họ chỉ mưu toan cho nhà cửa [cao rộng hơn],
việc làm là đua đòi rong chơi.
Cửa son đậu đầy xe ngựa của khách khứa,
nến hồng thắp sáng trên lầu ca múa.
Họ ngồi đông đúc uống rượu nghe hát.
[có kẻ] say nực quá phải cởi bớt áo ngoài.
Quan Thu là chủ nhà,
quan đình úy ngồi đầu bàn.
Vui uống [với nhau] cả ngày,
tới nửa đêm vẫn chưa chịu tan.
Há chẳng hay rằng trong ngục ở Văn Hương;
người tù [thiếu chăn ấm] đang chết cóng.
--Bản dịch của Nguyễn Minh--
Đất Tần vào cuối đông năm hết
Kinh thành trong mưa tuyết đang sa
Tan triều quan lớn về nhà
Áo bào đỏ tía xem ra công hầu.
Sang thấy tuyết rơi mau nổi hứng
Giàu lắm tiền đâu ngán cơ hàn
Nhà cao cửa rộng mưu toan
Việc làm đại khái, còn toàn rong chơi
Cửa son đậu nơi nơi xe khách
Ca múa đèn lồng thắp trên lầu
Họ ngồi uống rượu bên nhau
Có người nực quá cởi mau áo ngoài
Quan Thu là chủ nhà cầm chịch
Đình uý ngồi ngay đích đầu bàn
Cả ngày vui uống lan man
Nửa đêm vẫn chửa chịu tan ra về
Văn Hương nào có được nghe
Người tù chết cóng chỉ vì thiếu chăn!
--Bản dịch của Viên Thu--
Đất Tần đang lúc cuối năm đây,
Chốn đế kinh mưa tuyết phất dày.
Trong tuyết, quan tan triều trở gót,
Toàn công hầu đỏ, tía cân đai.
Giàu sang, gió tuyết nhìn cao hứng,
Phú quý, cơ hàn khó chuyển lay.
Rồi chỉ lo nhà cao cửa rộng,
Đua đòi lắm sự với rong chơi.
Cửa son xe ngựa khách đông vui,
Hồng nến lầu ca múa sáng ngời.
Chen chúc bên nhau ngồi hứng thú,
Say sưa nóng cởi áo lông cừu.
Chủ nhân nhà đích thị Thu quan,
Đình úy khách ngay ở chính bàn.
Cả đám nhậu non ngày thỏa thích,
Nửa đêm mà tiệc vẫn chưa tan.
Có hay chăng, ngục Văn Hương đấy,
Lạnh lẽo, tù nhân chết cóng đầy !