Cảm Lộng Hầu Nhân Tứ Chu Phất
Nguyên tác: La Ẩn
感弄猴人賜朱紱
羅隱
十二三年就試期
五湖煙月奈相違
如何學取孫供奉
一笑君王便著緋
Cảm Lộng Hầu Nhân Tứ Chu Phất
La Ẩn
Thập nhị tam niên tựu thí kỳ
Ngũ Hồ yên nguyệt nại tương vi
Như hà học thủ Tôn cung phụng
Nhất tiếu quân vương tiện trước phi
Chú thích: 1/ Tôn cung phụng, là quan cung phụng họ Tôn. Theo sách “Mạc Phủ Yên Gian Lục”: khi vua Đường Chiêu Tông di chuyển, trong đoàn tùy tùng có 1 chú khỉ đi theo.Khỉ được huấn luyện pha trò rất thuần, đi dứng như người nên được vua ban cho mặc áo lụa đỏ(phi) và còn phong cho chức vị Tôn cung phụng. 2/ Trong đời Đường, thi đậu Tiến sĩ, làm quan, ban đầu mới được hàng bát phẩm, mặc áo lam nhạt. Con khỉ chỉ cần làm Đường Chiêu Tông cười 1 tiếng, là được phong ngay hàng ngũ phẩm, mặc áo lụa đỏ. Tác giả vẽ lên bức tranh này để tự cười mình không bắng con khỉ và triệu chứng nhà Đường sắp mất ngôi qua ông vua áp chót coi thường quan chức của triều đình.
--Dịch nghĩa: --
Tức Cười Khỉ Người Được Ban
Dây Thao Đỏ Để Đeo Ấn Tín
[Phải] 12, 13 năm đi thi mới đậu.
Ai thấu cho nỗi xa cách [quê hương] Ngũ Hồ với trăng và sương khói [đã khá lâu].
Phải chi học cách làm được như quan cung phụng họ Tôn [chỉ là 1 chú khỉ].
Chỉ cần làm trò sao cho vua cười lên một tiếng là có áo chầu bằng lụa đỏ rồi.
--Bản dịch của Nguyễn Minh--
Thi quá mười năm mộng mới thành
Ngũ Hồ xa cách nhớ trăng thanh
Phải chi học cách Tôn cung phụng
Áo đỏ vua cười ban rất nhanh
--Bản dịch của Nguyễn phước Hậu--
Thi quá chục năm nay mới đỗ
Trăng Ngũ hồ cách trở đã lậu
Phải chi học cách Tôn hầu
Vua cười một tiếng áo chầu đỏ ban.
--Bản dịch của Lâm trung Phú--
Mười ba năm mới đổ khoa thi
Trăng khói Ngũ Hồ phải cách ly .
Học lấy Tôn Cung trò khỉ .. khọt .
Vua cười ,áo đỏ ban liền khi !!!
Nguyên tác: La Ẩn
感弄猴人賜朱紱
羅隱
十二三年就試期
五湖煙月奈相違
如何學取孫供奉
一笑君王便著緋
Cảm Lộng Hầu Nhân Tứ Chu Phất
La Ẩn
Thập nhị tam niên tựu thí kỳ
Ngũ Hồ yên nguyệt nại tương vi
Như hà học thủ Tôn cung phụng
Nhất tiếu quân vương tiện trước phi
Chú thích: 1/ Tôn cung phụng, là quan cung phụng họ Tôn. Theo sách “Mạc Phủ Yên Gian Lục”: khi vua Đường Chiêu Tông di chuyển, trong đoàn tùy tùng có 1 chú khỉ đi theo.Khỉ được huấn luyện pha trò rất thuần, đi dứng như người nên được vua ban cho mặc áo lụa đỏ(phi) và còn phong cho chức vị Tôn cung phụng. 2/ Trong đời Đường, thi đậu Tiến sĩ, làm quan, ban đầu mới được hàng bát phẩm, mặc áo lam nhạt. Con khỉ chỉ cần làm Đường Chiêu Tông cười 1 tiếng, là được phong ngay hàng ngũ phẩm, mặc áo lụa đỏ. Tác giả vẽ lên bức tranh này để tự cười mình không bắng con khỉ và triệu chứng nhà Đường sắp mất ngôi qua ông vua áp chót coi thường quan chức của triều đình.
--Dịch nghĩa: --
Tức Cười Khỉ Người Được Ban
Dây Thao Đỏ Để Đeo Ấn Tín
[Phải] 12, 13 năm đi thi mới đậu.
Ai thấu cho nỗi xa cách [quê hương] Ngũ Hồ với trăng và sương khói [đã khá lâu].
Phải chi học cách làm được như quan cung phụng họ Tôn [chỉ là 1 chú khỉ].
Chỉ cần làm trò sao cho vua cười lên một tiếng là có áo chầu bằng lụa đỏ rồi.
--Bản dịch của Nguyễn Minh--
Thi quá mười năm mộng mới thành
Ngũ Hồ xa cách nhớ trăng thanh
Phải chi học cách Tôn cung phụng
Áo đỏ vua cười ban rất nhanh
--Bản dịch của Nguyễn phước Hậu--
Thi quá chục năm nay mới đỗ
Trăng Ngũ hồ cách trở đã lậu
Phải chi học cách Tôn hầu
Vua cười một tiếng áo chầu đỏ ban.
--Bản dịch của Lâm trung Phú--
Mười ba năm mới đổ khoa thi
Trăng khói Ngũ Hồ phải cách ly .
Học lấy Tôn Cung trò khỉ .. khọt .
Vua cười ,áo đỏ ban liền khi !!!