Cố Đô
Nguyên tác: Hàn Ác
故都
韓偓
故都遙望草萋萋,
上帝深疑亦自迷.
塞雁已侵池禦宿,
宮鴉猶戀女牆啼.
天涯烈士空垂涕,
地下強魂必噬臍.
掩鼻計成終不覺,
馮驩無路學嗚雞.
Cố Đô
Hàn Ác
Cố đô dao vọng thảo thê thê,
Thượng đế thâm nghi diệc tự mê.
Tái nhạn dĩ xâm trì ngự túc,
Cung nha do luyến nữ tường đề.
Thiên nhai liệt sĩ không thùy lệ,
Địa hạ cường hồn tất phệ mê.
Yểm tị kế thành chung bất giác,
Phùng Hoan vô lộ học minh kê
Chú thích: 1/ Năm 904, Đường Chiêu tông bị quyền thần Chu Ôn ép dời đô từ Trường An đến Lạc Dương để tiện bề giết bỏ. Cố đô Trưòng An bị phá hủy, vật liệu phá ra chở đi nơi khác…2/ cường hồn, tức hồn tể tướng Thôi Dận bị Chu Ôn giết chết. 2/ Yểm tị, theo một điển tích dài dòng thời Chiến quốc, ngụ ý âm mưu cướp ngôi. 3/ Phùng Hoan, một thực khách của Mạnh Thường Quân có tài bắt chước tiếng gà gáy, đã cứu Quân thoát chết khi cùng Quân chạy trốn ban đêm.
--Dịch nghĩa:--
Cố Đô
Cố đô nhìn từ xa chỉ thấy cỏ dại mọc xanh tốt um tùm,
Thượng đế nhìn xuống không thề ngờ rồi ngất xỉu.
Nhạn từ biên giới bay vượt phên cản vào làm tổ trong ao vua,
quạ trong cung bỏ hoang cất tiếng kêu trên bờ quách.
Nơi góc trời những người ưu tư thời cuộc [đành bó tay] rơi nước mắt,
dưới lòng đất oan hồn [tức tối] tự cắn rốn.
[Đã buồn vì] âm mưu cướp ngôi [của Chu Ôn] đã thành mà ta chẳng biết làm gì,
[lại tiếc không bằng được] Phùng Hoan bắt chước tiếng gà gáy [đặng đưa vua chạy thoát Lạc Dương].
--Bản dịch của Nguyễn Minh--
Nhìn từ xa cố đô ngập cỏ
Thượng đế nhìn đâu ngỡ, hồn mê
Nhạn biên ao cũ bay về
Quạ trong cung phế tiếng thê thảm buồn
Kẻ dũng sĩ lệ tuôn thế bí
Oan hồn trong mộ chí nghiến răng
Mưu cướp ngôi đã rõ ràng
Tiếc không bằng được Phùng Hoan giả ga
--Bản dịch của Lâm trung Phú --
Xa thấy đô xưa cỏ phủ nhòa
Cao Xanh choáng váng nhìn không ra !
Ao vua nhạn ải gom về ở
Tường quách quạ cung táo tác la !!
Kẻ sĩ chân trời đau rớt lệ
Hồn thiêng dưới mộ hận trào ra !
Cướp ngôi mưu đạt , ta đành chịu
Hết lối Phùng Hoan biết giả gà !!!
--Bản dịch của Nguyễn phước Hậu--
Cố đô cỏ dại thấy từ xa
Nhìn xuống trời già chẳng ngỡ ra.
Nhạn ải chiếm ao vua lập ổ
Qụa thành nhớ thị nữ kêu ca.
Góc trời dũng sĩ tuôn dòng lệ
Dưới đất oan hồn ngậm xót xa.
Mưu cướp đoạt ngôi không phát giác
Phùng Hoan vô kế nhái con gà.
--Bản dịch của Viên Thu--
Kinh cũ xa nhìn cỏ biếc lan,
Có trông thượng đế cũng bàng hoàng.
Ao vua nhạn ải làm nhà đậu,
Bờ quách quạ thành cất tiếng vang.
Liệt sĩ góc trời đành phải khóc,
Oan hồn dưới đất cũng hoài than.
Cái mưu soán nghịch thành, thôi chịu,
Chẳng học tiếng gà gáy Khánh Hoan.
Nguyên tác: Hàn Ác
故都
韓偓
故都遙望草萋萋,
上帝深疑亦自迷.
塞雁已侵池禦宿,
宮鴉猶戀女牆啼.
天涯烈士空垂涕,
地下強魂必噬臍.
掩鼻計成終不覺,
馮驩無路學嗚雞.
Cố Đô
Hàn Ác
Cố đô dao vọng thảo thê thê,
Thượng đế thâm nghi diệc tự mê.
Tái nhạn dĩ xâm trì ngự túc,
Cung nha do luyến nữ tường đề.
Thiên nhai liệt sĩ không thùy lệ,
Địa hạ cường hồn tất phệ mê.
Yểm tị kế thành chung bất giác,
Phùng Hoan vô lộ học minh kê
Chú thích: 1/ Năm 904, Đường Chiêu tông bị quyền thần Chu Ôn ép dời đô từ Trường An đến Lạc Dương để tiện bề giết bỏ. Cố đô Trưòng An bị phá hủy, vật liệu phá ra chở đi nơi khác…2/ cường hồn, tức hồn tể tướng Thôi Dận bị Chu Ôn giết chết. 2/ Yểm tị, theo một điển tích dài dòng thời Chiến quốc, ngụ ý âm mưu cướp ngôi. 3/ Phùng Hoan, một thực khách của Mạnh Thường Quân có tài bắt chước tiếng gà gáy, đã cứu Quân thoát chết khi cùng Quân chạy trốn ban đêm.
--Dịch nghĩa:--
Cố Đô
Cố đô nhìn từ xa chỉ thấy cỏ dại mọc xanh tốt um tùm,
Thượng đế nhìn xuống không thề ngờ rồi ngất xỉu.
Nhạn từ biên giới bay vượt phên cản vào làm tổ trong ao vua,
quạ trong cung bỏ hoang cất tiếng kêu trên bờ quách.
Nơi góc trời những người ưu tư thời cuộc [đành bó tay] rơi nước mắt,
dưới lòng đất oan hồn [tức tối] tự cắn rốn.
[Đã buồn vì] âm mưu cướp ngôi [của Chu Ôn] đã thành mà ta chẳng biết làm gì,
[lại tiếc không bằng được] Phùng Hoan bắt chước tiếng gà gáy [đặng đưa vua chạy thoát Lạc Dương].
--Bản dịch của Nguyễn Minh--
Nhìn từ xa cố đô ngập cỏ
Thượng đế nhìn đâu ngỡ, hồn mê
Nhạn biên ao cũ bay về
Quạ trong cung phế tiếng thê thảm buồn
Kẻ dũng sĩ lệ tuôn thế bí
Oan hồn trong mộ chí nghiến răng
Mưu cướp ngôi đã rõ ràng
Tiếc không bằng được Phùng Hoan giả ga
--Bản dịch của Lâm trung Phú --
Xa thấy đô xưa cỏ phủ nhòa
Cao Xanh choáng váng nhìn không ra !
Ao vua nhạn ải gom về ở
Tường quách quạ cung táo tác la !!
Kẻ sĩ chân trời đau rớt lệ
Hồn thiêng dưới mộ hận trào ra !
Cướp ngôi mưu đạt , ta đành chịu
Hết lối Phùng Hoan biết giả gà !!!
--Bản dịch của Nguyễn phước Hậu--
Cố đô cỏ dại thấy từ xa
Nhìn xuống trời già chẳng ngỡ ra.
Nhạn ải chiếm ao vua lập ổ
Qụa thành nhớ thị nữ kêu ca.
Góc trời dũng sĩ tuôn dòng lệ
Dưới đất oan hồn ngậm xót xa.
Mưu cướp đoạt ngôi không phát giác
Phùng Hoan vô kế nhái con gà.
--Bản dịch của Viên Thu--
Kinh cũ xa nhìn cỏ biếc lan,
Có trông thượng đế cũng bàng hoàng.
Ao vua nhạn ải làm nhà đậu,
Bờ quách quạ thành cất tiếng vang.
Liệt sĩ góc trời đành phải khóc,
Oan hồn dưới đất cũng hoài than.
Cái mưu soán nghịch thành, thôi chịu,
Chẳng học tiếng gà gáy Khánh Hoan.