Cúc Hoa
Nguyên tác: Hoàng Sào
菊花
黃巢
待到秋來九月八
我花開後百花殺
衝天香陣透長安
滿城盡是黃金甲
Cúc Hoa
Hoàng Sào
Đãi đáo thu lai cửu nguyệt bát
Ngã hoa khai hậu bách hoa sát
Xung thiên hương trận thấu Trường An
Mãn thành tận thị hoàng kim giáp
Chú thích: 1/ Tác giả Hoàng Sào là một bậc văn võ kiêm toàn. Về văn học, theo “Toàn Đương Thi”, ông để lại cho đời 3 bài tuyệt cú. Về võ công, quân khởi nghĩa do ông lãnh đạo từ năm 878 đã chiếm được nhiều tỉnh thành và nhất là đã chiếm được kinh đô Trường An từ năm 880 đến năm 884, vua Đường Hi Tông phải chạy vào đất Thục lánh nạn…Ông làm bài này sau khi thi Tiến sĩ không đậu. Lời lẽ của một nho sinh lúc còn trắng tay, trong bài tứ tuyệt vần trắc này, đã toát ra chí khí khảng khái của một lãnh tụ làm nên đế nghiệp (tuy ngắn ngủi) sau này. 2/ Ngày 9 tháng 9 âm lịch là lễ hội Trùng dương của người Trung hoa. Trong ngày đó, hoa cúc nở tưng bừng. Người ta mở hội trên núi, mình dắt lá thù du, uống rượu cúc…với tin tưởng sẽ rước được điều may mắn về nhà.
--Dịch nghĩa:--
Vịnh Hoa Cúc
Đợi đến ngày thu 8 tháng 9 [trước lễ hội Trùng Dương 1 ngày] (ngụ ý ngày khởi nghĩa). Khi hoa [cúc] của ta nở ra (ngụ ý quân khởi nghĩa), trăm hoa khác (ngụ ý quân nhà Đường) sẽ bị sát hại.
Hương thơm ngát trời (ngụ ý chính nghĩa), bay tới tận [kinh đô] Trường An.
Khắp thành tràn ngâp [ các cánh hoa cúc (ngụ ý quân ta)] trong các bộ áo giáp vàng.
--Bản dịch của Nguyễn Minh--
Đợi ngày tám mùa thu tháng chin
Cúc nở đầy lấp kín trăm hoa
Trường An hương ngát bay xa
Khắp thành áo giáp chói lòa vàng y
--Bản dịch của Viên Thu--
Hoa cúc
Đợi trước Trùng dương hội một ngày,
Hoa ta nở,vạn đóa tàn ngay.
Hương trời bay đến Tràng an ngát,
Khắp phố vàng phơi áo giáp đầy.
Nguyên tác: Hoàng Sào
菊花
黃巢
待到秋來九月八
我花開後百花殺
衝天香陣透長安
滿城盡是黃金甲
Cúc Hoa
Hoàng Sào
Đãi đáo thu lai cửu nguyệt bát
Ngã hoa khai hậu bách hoa sát
Xung thiên hương trận thấu Trường An
Mãn thành tận thị hoàng kim giáp
Chú thích: 1/ Tác giả Hoàng Sào là một bậc văn võ kiêm toàn. Về văn học, theo “Toàn Đương Thi”, ông để lại cho đời 3 bài tuyệt cú. Về võ công, quân khởi nghĩa do ông lãnh đạo từ năm 878 đã chiếm được nhiều tỉnh thành và nhất là đã chiếm được kinh đô Trường An từ năm 880 đến năm 884, vua Đường Hi Tông phải chạy vào đất Thục lánh nạn…Ông làm bài này sau khi thi Tiến sĩ không đậu. Lời lẽ của một nho sinh lúc còn trắng tay, trong bài tứ tuyệt vần trắc này, đã toát ra chí khí khảng khái của một lãnh tụ làm nên đế nghiệp (tuy ngắn ngủi) sau này. 2/ Ngày 9 tháng 9 âm lịch là lễ hội Trùng dương của người Trung hoa. Trong ngày đó, hoa cúc nở tưng bừng. Người ta mở hội trên núi, mình dắt lá thù du, uống rượu cúc…với tin tưởng sẽ rước được điều may mắn về nhà.
--Dịch nghĩa:--
Vịnh Hoa Cúc
Đợi đến ngày thu 8 tháng 9 [trước lễ hội Trùng Dương 1 ngày] (ngụ ý ngày khởi nghĩa). Khi hoa [cúc] của ta nở ra (ngụ ý quân khởi nghĩa), trăm hoa khác (ngụ ý quân nhà Đường) sẽ bị sát hại.
Hương thơm ngát trời (ngụ ý chính nghĩa), bay tới tận [kinh đô] Trường An.
Khắp thành tràn ngâp [ các cánh hoa cúc (ngụ ý quân ta)] trong các bộ áo giáp vàng.
--Bản dịch của Nguyễn Minh--
Đợi ngày tám mùa thu tháng chin
Cúc nở đầy lấp kín trăm hoa
Trường An hương ngát bay xa
Khắp thành áo giáp chói lòa vàng y
--Bản dịch của Viên Thu--
Hoa cúc
Đợi trước Trùng dương hội một ngày,
Hoa ta nở,vạn đóa tàn ngay.
Hương trời bay đến Tràng an ngát,
Khắp phố vàng phơi áo giáp đầy.