Họa hữu nhân yên hà ngụ hứng (Kỳ nhất)
Nguyên tác: Nguyễn Trãi
和友人烟霞寓興
其一
阮廌
蓬萊弱水杳無涯
俗境低回髮半花
雲外故居空蕙帳
月中清夢遶山家
心如野鶴飛天際
跡似征鴻踏雪沙
岩穴棲身何日是
天門回首五雲賒
- Phiên âm -
Họa hữu nhân yên hà ngụ hứng
Kỳ nhất
Nguyễn Trãi
Bồng Lai Nhược Thủy yểu vô nha (nhai),
Tục cảnh đê hồi phát bán hoa.
Vân ngoại cố cư không huệ trướng,
Nguyệt trung thanh mộng nhiễu sơn gia.
Tâm như dã hạc phi thiên tế,
Tích tự chinh hồng đạp tuyết sa.
Nham huyệt thê thân hà nhật thị,
Thiên môn hồi thủ ngũ vân xa.
- Dịch nghĩa -
Họa bài thơ “Yên hà ngụ hứng “ của bạn
Non Bồng nước Nhược mịt mờ không bờ bến,
Cảnh tục quẩn quanh tóc đã hoa râm một nửa.
Nơi ở cũ ngoài mây,bỏ không trướng huệ,
Giấc mộng thanh đêm trăng, dạo quanh nhà trên núi.
Lòng như hạc nội bay giữa bầu trời,
Dấu tựa chim hồng dẫm trên bãi tuyết.
Ngày nào mới được về nương thân nơi hang đá,
Quay đầu nhìn cửa trời, năm thức mây đã xa.
- Bản dịch của Ngô Linh Ngọc -
Bồng Lai Nhược Thủy ở đâu ta,
Cõi tục lần quanh tóc bạc pha.
Xóm cũ ngoài mây trơ trướng huệ,
Mộng suông dưới nguyệt quản quê nhà.
Lòng như cánh hạc lưng trời vút,
Dấu tựa chim hồng biển tuyết qua.
Hang núi nương mình bao được nhỉ ?
Năm mây vời vợi cửa trời xa.
- Bản dịch của Ngô Văn Phú -
Bồng Lai Nhược Thủy tít nơi đâu,
Cõi thế loay hoay bạc nửa đầu.
Nhà cũ mây trôi trơ trướng huệ,
Mộng thanh trăng dãi, dẫy non chầu.
Lòng như hạc nội ngang trời vút,
Dấu tựa chim hồng vượt tuyết đầu.
Hang núi nương thân đâu buổi tới,
Cửa trời năm sắc, ngóng mây cao.
- Bản dịch của Hạt Cát -
Bồng Lai Nhược Thủy mịt không bờ,
Cõi tục lần hồi tóc bạc phơ.
Nhà cũ ngoài mây phai trướng huệ,
Xóm quê dưới núi đắm trăng mơ.
Lòng như hạc nội bay trời thẳm,
Dấu tựa hồng ngàn dẫm tuyết trơ.
Thân thế ngày nào nương động đá ?
Năm mây ngoảnh lại cửa cung mờ !
- Chú thích -
Bồng Lai, NhượcThủy: Bồng lai là tên hòn đảo trong Bột Hải, tương truyền có tiên ở. Trong Bột Hải có Bồng Lai, Phương Trượng và Doanh Châu. Xung quanh ba đảo này có một biển nước bao bọc là Nhược Thủy, một thứ nước rất yếu, vứt cái lông ngỗng xuống cũng chìm, không đỡ nổi một hạt cải. Người xưa cho chỗ đó chỉ có thần tiên ở được thôi. Nghĩa bóng chỉ chỗ ở đẹp đẽ thoát tục.
Tích tự chinh hồng: Do câu thơ của Tô Thức “ Nhân sinh đáo xứ tri hà tự? Ưng tự phi hồng đạp tuyết nê” (Đời người ta giống như cái gì? Phải chăng như chim hồng dẫm trên làn tuyết. Trên làn tuyết ngẫu nhiên để lại vết chân, chim hồng bay nào kể chi đông tây).
Thiên môn: Cửa trời, chỉ cung điện nhà vua.
Nguyên tác: Nguyễn Trãi
和友人烟霞寓興
其一
阮廌
蓬萊弱水杳無涯
俗境低回髮半花
雲外故居空蕙帳
月中清夢遶山家
心如野鶴飛天際
跡似征鴻踏雪沙
岩穴棲身何日是
天門回首五雲賒
- Phiên âm -
Họa hữu nhân yên hà ngụ hứng
Kỳ nhất
Nguyễn Trãi
Bồng Lai Nhược Thủy yểu vô nha (nhai),
Tục cảnh đê hồi phát bán hoa.
Vân ngoại cố cư không huệ trướng,
Nguyệt trung thanh mộng nhiễu sơn gia.
Tâm như dã hạc phi thiên tế,
Tích tự chinh hồng đạp tuyết sa.
Nham huyệt thê thân hà nhật thị,
Thiên môn hồi thủ ngũ vân xa.
- Dịch nghĩa -
Họa bài thơ “Yên hà ngụ hứng “ của bạn
Non Bồng nước Nhược mịt mờ không bờ bến,
Cảnh tục quẩn quanh tóc đã hoa râm một nửa.
Nơi ở cũ ngoài mây,bỏ không trướng huệ,
Giấc mộng thanh đêm trăng, dạo quanh nhà trên núi.
Lòng như hạc nội bay giữa bầu trời,
Dấu tựa chim hồng dẫm trên bãi tuyết.
Ngày nào mới được về nương thân nơi hang đá,
Quay đầu nhìn cửa trời, năm thức mây đã xa.
- Bản dịch của Ngô Linh Ngọc -
Bồng Lai Nhược Thủy ở đâu ta,
Cõi tục lần quanh tóc bạc pha.
Xóm cũ ngoài mây trơ trướng huệ,
Mộng suông dưới nguyệt quản quê nhà.
Lòng như cánh hạc lưng trời vút,
Dấu tựa chim hồng biển tuyết qua.
Hang núi nương mình bao được nhỉ ?
Năm mây vời vợi cửa trời xa.
- Bản dịch của Ngô Văn Phú -
Bồng Lai Nhược Thủy tít nơi đâu,
Cõi thế loay hoay bạc nửa đầu.
Nhà cũ mây trôi trơ trướng huệ,
Mộng thanh trăng dãi, dẫy non chầu.
Lòng như hạc nội ngang trời vút,
Dấu tựa chim hồng vượt tuyết đầu.
Hang núi nương thân đâu buổi tới,
Cửa trời năm sắc, ngóng mây cao.
- Bản dịch của Hạt Cát -
Bồng Lai Nhược Thủy mịt không bờ,
Cõi tục lần hồi tóc bạc phơ.
Nhà cũ ngoài mây phai trướng huệ,
Xóm quê dưới núi đắm trăng mơ.
Lòng như hạc nội bay trời thẳm,
Dấu tựa hồng ngàn dẫm tuyết trơ.
Thân thế ngày nào nương động đá ?
Năm mây ngoảnh lại cửa cung mờ !
- Chú thích -
Bồng Lai, NhượcThủy: Bồng lai là tên hòn đảo trong Bột Hải, tương truyền có tiên ở. Trong Bột Hải có Bồng Lai, Phương Trượng và Doanh Châu. Xung quanh ba đảo này có một biển nước bao bọc là Nhược Thủy, một thứ nước rất yếu, vứt cái lông ngỗng xuống cũng chìm, không đỡ nổi một hạt cải. Người xưa cho chỗ đó chỉ có thần tiên ở được thôi. Nghĩa bóng chỉ chỗ ở đẹp đẽ thoát tục.
Tích tự chinh hồng: Do câu thơ của Tô Thức “ Nhân sinh đáo xứ tri hà tự? Ưng tự phi hồng đạp tuyết nê” (Đời người ta giống như cái gì? Phải chăng như chim hồng dẫm trên làn tuyết. Trên làn tuyết ngẫu nhiên để lại vết chân, chim hồng bay nào kể chi đông tây).
Thiên môn: Cửa trời, chỉ cung điện nhà vua.