Ký hữu (Nguyễn Du)
Nguyên tác: Nguyễn Du
寄友
阮攸(清軒詩集)
鴻山山月一輪明
千里長安此夜情
太璞不全眞面目
一州何事小功名
有生不帶公侯骨
無死終尋豕鹿盟
羨殺北窗高臥者
平居無事到虛靈
- Phiên âm -
Ký hữu (1)
Nguyễn Du (Thanh Hiên Thi Tập)
Hồng Sơn sơn nguyệt nhất luân minh
Thiên lí Trường An (2) thử dạ tình
Thái phác (3) bất toàn chân diện mục
Nhất châu (4) hà sự tiểu công danh
Hữu sanh bất đái công hầu cốt
Vô tử chung tầm thỉ lộc (5) minh
Tiện sát bắc song (6) cao ngọa giả
Bình cư vô sự đáo hư linh (7)
1) Ký hữu: Bài này tác giả gởi cho bạn ở Hồng Sơn, khi ra Tràng An làm quan cùng nhà Nguyễn.
(2) Tràng An: Tức Thăng Long.
(3) Thái phác: Viên ngọc còn ở trong đá, chưa mài dũa.
Sách Chiến Quốc chép: Vua Tề mời Nhan Xúc vào cung để trọng dụng. Xúc từ chối nói: "Ngọc sinh ở đá trên núi, nếu đem phá ra mà lấy dùng, không phải không quý giá, nhưng bản chất không còn nguyên vẹn. Kẻ sĩ sanh ra nơi đồng nội, nếu được dùng cho bổng lộc, không phải không hiển vinh, nhưng hình thái tinh thần không được trọn vẹn".
(4) Nhất châu: Khi mới ra làm quan cùng nhà Nguyễn, Tố Như nhận chức tri huyện Phù Dung thuộc Khoái Châu, tỉnh Sơn Nam (Hưng Yên) ngày nay.
(5) Thỉ lộc: Thỉ là heo rừng, lộc là hươu nai.
(6) Bắc song: Đào Tiềm, một cao hiền đời Tấn, có câu: "Tiết tháng năm tháng sáu, nằm nơi cửa sổ phía bắc, gió mát thoảng đến, tự coi như người đời Hi Hoàng".
(7) Hư linh: Cũng như tâm linh. Cõi lòng trong sạch và trống trơn không chút bận đến thế sự
- Dịch nghĩa -
Gởi bạn
Vầng trăng trên đỉnh Hồng Sơn, một bóng tròn vằng vặc,
Tràng An nghìn dặm một mảnh tình đêm nay.
Viên ngọc phác không giữ được trọn bộ mặt mắt thật của mình nữa,
Chút công danh ở một châu đáng kể gì
Sinh ra vốn không mang sẵn cốt công hầu,
Chưa chết thì rốt cuộc sẽ đi tìm lợn hươu làm bạn.
Thèm chết được cái thú của người ngồi cao nơi song bắc,
Sống yên ổn thường ngày, không một việc gì bận đến tâm hồn trong sáng.
- Bản dịch của Quách Tấn -
(Tố Như thi, An Tiêm tái bản, Paris 1995)
Ký hữu
Đêm nay ngàn Hống bóng trăng thanh,
Nghìn dặm Tràng An một mảnh tình.
Ngọc phác không gìn nguyên diện mục,
Thân đời khéo buộc nẻo công danh!
Công hầu cốt ấy đâu sanh sẵn,
Hươu vượn duyên kia quyết để dành.
Thong thả kìa ai song bắc tựa,
Chuyện ngoài chẳng chút bợn hư linh.
- Bản dịch của Trần Nhất Lang -
Gửi bạn
Trăng tỏa đêm nay sáng núi Hồng
Trường An thăm thẳm dạ mơ mòng
Châu xa chức nhỏ xem đâu nặng
Ngọc quí đá chìm chạm chửa xong
Tướng số công hầu người sẵn có
Hươu nai bè bạn chốn hằng mong
Muốn nằm như bác bên song Bắc
Thế sự ngoài tai chẳng bận lòng.
--Bản dịch của Viên Thu--
Hồng lĩnh vầng trăng lộ hiển minh,
Tràng an ngàn dặm mối thâm tình.
Ngọc thô nào định nên chân giá,
Châu nhỏ chẳng bì với chính danh.
Cốt cách công hầu đâu vốn sẳn,
Bạn bè hươu lộc cũng thôi đành.
Muốn bên song bắc nằm cao hứng,
Vô sự, sống nhàn nhập tính linh.
Nguyên tác: Nguyễn Du
寄友
阮攸(清軒詩集)
鴻山山月一輪明
千里長安此夜情
太璞不全眞面目
一州何事小功名
有生不帶公侯骨
無死終尋豕鹿盟
羨殺北窗高臥者
平居無事到虛靈
- Phiên âm -
Ký hữu (1)
Nguyễn Du (Thanh Hiên Thi Tập)
Hồng Sơn sơn nguyệt nhất luân minh
Thiên lí Trường An (2) thử dạ tình
Thái phác (3) bất toàn chân diện mục
Nhất châu (4) hà sự tiểu công danh
Hữu sanh bất đái công hầu cốt
Vô tử chung tầm thỉ lộc (5) minh
Tiện sát bắc song (6) cao ngọa giả
Bình cư vô sự đáo hư linh (7)
1) Ký hữu: Bài này tác giả gởi cho bạn ở Hồng Sơn, khi ra Tràng An làm quan cùng nhà Nguyễn.
(2) Tràng An: Tức Thăng Long.
(3) Thái phác: Viên ngọc còn ở trong đá, chưa mài dũa.
Sách Chiến Quốc chép: Vua Tề mời Nhan Xúc vào cung để trọng dụng. Xúc từ chối nói: "Ngọc sinh ở đá trên núi, nếu đem phá ra mà lấy dùng, không phải không quý giá, nhưng bản chất không còn nguyên vẹn. Kẻ sĩ sanh ra nơi đồng nội, nếu được dùng cho bổng lộc, không phải không hiển vinh, nhưng hình thái tinh thần không được trọn vẹn".
(4) Nhất châu: Khi mới ra làm quan cùng nhà Nguyễn, Tố Như nhận chức tri huyện Phù Dung thuộc Khoái Châu, tỉnh Sơn Nam (Hưng Yên) ngày nay.
(5) Thỉ lộc: Thỉ là heo rừng, lộc là hươu nai.
(6) Bắc song: Đào Tiềm, một cao hiền đời Tấn, có câu: "Tiết tháng năm tháng sáu, nằm nơi cửa sổ phía bắc, gió mát thoảng đến, tự coi như người đời Hi Hoàng".
(7) Hư linh: Cũng như tâm linh. Cõi lòng trong sạch và trống trơn không chút bận đến thế sự
- Dịch nghĩa -
Gởi bạn
Vầng trăng trên đỉnh Hồng Sơn, một bóng tròn vằng vặc,
Tràng An nghìn dặm một mảnh tình đêm nay.
Viên ngọc phác không giữ được trọn bộ mặt mắt thật của mình nữa,
Chút công danh ở một châu đáng kể gì
Sinh ra vốn không mang sẵn cốt công hầu,
Chưa chết thì rốt cuộc sẽ đi tìm lợn hươu làm bạn.
Thèm chết được cái thú của người ngồi cao nơi song bắc,
Sống yên ổn thường ngày, không một việc gì bận đến tâm hồn trong sáng.
- Bản dịch của Quách Tấn -
(Tố Như thi, An Tiêm tái bản, Paris 1995)
Ký hữu
Đêm nay ngàn Hống bóng trăng thanh,
Nghìn dặm Tràng An một mảnh tình.
Ngọc phác không gìn nguyên diện mục,
Thân đời khéo buộc nẻo công danh!
Công hầu cốt ấy đâu sanh sẵn,
Hươu vượn duyên kia quyết để dành.
Thong thả kìa ai song bắc tựa,
Chuyện ngoài chẳng chút bợn hư linh.
- Bản dịch của Trần Nhất Lang -
Gửi bạn
Trăng tỏa đêm nay sáng núi Hồng
Trường An thăm thẳm dạ mơ mòng
Châu xa chức nhỏ xem đâu nặng
Ngọc quí đá chìm chạm chửa xong
Tướng số công hầu người sẵn có
Hươu nai bè bạn chốn hằng mong
Muốn nằm như bác bên song Bắc
Thế sự ngoài tai chẳng bận lòng.
--Bản dịch của Viên Thu--
Hồng lĩnh vầng trăng lộ hiển minh,
Tràng an ngàn dặm mối thâm tình.
Ngọc thô nào định nên chân giá,
Châu nhỏ chẳng bì với chính danh.
Cốt cách công hầu đâu vốn sẳn,
Bạn bè hươu lộc cũng thôi đành.
Muốn bên song bắc nằm cao hứng,
Vô sự, sống nhàn nhập tính linh.